TANIŞIN: MONA HAYDAR

Mona Haydar‘ı daha önce aktivistliği ve şairliği sebebiyle duymuş olmanız, Vox ve Al Jazeera gibi yayınlarda ismine rastlamış olmanız mümkün. Yirmi sekiz yaşındaki Suriye kökenli Amerikalı Müslüman aktivist ile eşi, en çok da yaşadıkları yer olan Cambridge, Massachusetts’in sokaklarında birlikte düzenli olarak kurdukları “Bir Müslümana Sorun” günleri ile ün kazanmış durumdalar. Ancak Mona’nın ilgi alanları ve yetenekleri sadece yaratıcı yazarlık üstüne atölyelerde eğitmenlik yapmakla sınırlı değil; kendisi aynı zamanda artık bir şarkıcı da.

Hijabi (Wrap My Hijab) isimli ilk teklisini 27 Mart Dünya Müslüman Kadınlar Günü’nde Spotify ve Youtube gibi platformlarda paylaştığından beri, Mona uluslararası düzeyde ilgi odağı oldu. Hızla Buzfeed ve BBC gibi sitelerde paylaşılan şarkı, aynı zamanda sosyal medya üstünden de MonaXHijabi hashtagi üzerinden sıcak bir karşılama gördü. Bu elbette ki, kendisine ve yapıtına dair eleştiriler olmadığı manasına gelmiyor; ancak sekiz aylık hamile bir kadının, üstüne üstlük de başörtülü bir kadının başörtüsü hakkında rap yaptığı düşünülürse, belli bir miktarda önyargının olmaması şaşılası olurdu asıl. Zaten şarkıcı da, BBC’ye telefon üstünden verdiği röportajda bu ters tepki hakkında yapılabilecek en güzel yorumu yapmış:

“Bu şarkı renkçilik, kadınların güçlendirilmesi ve kadınların kendileri için konuşabilmesine izin verilmesi hakkında. Dünya üstünde, kadınların kendilerini kapatması ve başörtüsü üzerine yazılmış birçok şarkı var; ancak bunlardan neredeyse hiçbiri kadınlar tarafından söylenen ya da yazılmış olan şarkılar değiller. Bu durum bana o kadar garip geldi ki, bir sanatçı olarak üstüne parmak basmam gerektiğini hissettim. Şarkı sayesinde birçok güzel yorum aldım. En çok da en sonunda kendilerine benzeyen birinin sahneye çıkışından memnuniyet duyanlar mutluluklarını ilettiler bana. Fakat elbette ki spektrumun diğer ucu da karşıma çıkmadı değil; internet trollerinden hatta kendi topluluğum içinden bile kötü tepkiler aldım. Onlar İslam’da müziğin yasaklı olduğunu ve bu yaptığımın yanlış olduğunu düşünüyorlar. Bence bu İslam’ın en güzel yanlarından birisi aslında. Düşünceler ve farklılıklar açısından o kadar zengin ki İslam. Şarkım o insanları gücendirmiş olabilir, ama bu benim tonumu değiştirmeyecek.”

Mona’nın Facebook üstünden, “One isimli EP’min ilk şarkısı” diye paylaştığı yapımın arkasındaysa, aynı zamanda klip çekimini de üstlenmiş olan Tunde Olaniran yer alıyor. Şarkı, sözleri üstünden özellikle de dışarıdan bakan gözlerin başörtülü kadınlar hakkındaki sorularını ve önyargılarını alaya alır bir şekilde değerlendiriyor. What that hair look like / Bet that hair look nice / Don’t that make you sweat? / Don’t that feel too tight?” sözleri buna güzel bir örnek. Şarkı ayrıca 21. yüzyılın belki de en güçlü akımlarından olan feminist İslam’ın globalleşen yüzünü ortaya koyarken, arka plandaki Ortadoğu esintili notaları ve eğlenceli videosu ile de şarkıcının sadece didaktik amaçlarla mikrofonun başına geçmediğini de ortaya koyuyor. Kendisi gelecekte de aynı hızda devam eder mi bilmiyoruz, ama özellikle de müziğin sosyal problemlere ve gelişimlere mercek tutan bir araç olarak kullanılmaya başlandığı bu dönemde, Mona’nın dünyayla paylaşacaklarını merakla beklememek mümkün değil.

Yazı için Deniz Çakır’a teşekkürler.